1-Sözleşmenin Kendiliğinden Sona Ermesi
Sponsorluk sözleşmesi taraflar arasında belirli bir süre için kararlaştırılmış olabilir. İşte bu sürenin sona ermesi ile başkaca hiçbir işleme gerek kalmaksızın sözleşmede kendiliğinden sona ermiş olur. Taraflar arasında kararlaştırılmış bu süre bazen kesin bir süre olabileceği gibi bazen bir şarta başlanmış veya bir opsiyon süresi ile uzatılabileceği gibi kısaltılabilirde. Eğer taraflar arasındaki süre kesin süre ise bu durumda başkaca bir işleme gerek kalmaksızın sözleşme kendiliğinden sona erer. Eğer taraflar arasındaki süre kesin bir süre değil ise, esnek bir süre öngörülmüş ise bu durumda bu esneklik şartlarına bakmak gerekmektedir. Örneğin sponsor olunanın elde edeceği başarı veya başarısızlık nedeni ile belirlenen sürenin yine belirlenen süreler kadar uzatılmasına veya kısaltılmasına karar verilebilir.
Sponsorluk sözleşmesinde taraflardan birinin ölümü ile sözleşmenin akıbeti ne olacaktır? Bu durumlarda sponsor olan ile sponsor olunanı ayrı ayrı değerlendirmek gerekmektedir. Sponsor olan firma ise eğer tüzel kişi ise, ölümü yerine iflası veya tavsiyesini düşünmek gerekmektedir. Sponsor firmanın sözleşme şartlarını yerine getiremeyecek şekilde fiil ehliyetini kaybetmesi, iflas etmesi veya tüzel kişiliğinin sona ermesi durumlarında sözleşme hükümsüz olacaktır. Tüzel kişilikte ortakların değişmesi, unvanın değişmesi gibi tüzel kişiliğin sona ermesini gerektirmeyen sonuçlarda ise sözleşme kendiliğinden sona ermez. Çünkü tüzel kişilik devam ediyordur. Sponsor tüzel kişi değil de gerçek kişi ise bu durumda miras hukukunun esasları dikkate alınarak sözleşmenin devam edip-etmediğine karar vermek gerekmektedir.
Sponsor olunan bireysel sporcunun ölümü halinde sözleşme kendiliğinden sona erer. Sponsorluk sözleşmesi sponsor olanda olduğundan farklı olarak mirasçılara intikal etmez. Sponsorluk sözleşmelerinde sponsor olunanın bizzat kendi kişiliği önemlidir. Çünkü sponsor olan bu sporcunun yeteneklerine, bilgi ve birikimine göre sponsor olmuştur. Sponsor olunan bireysel sporcu değil de kulüp ise, bu kez sponsor olan tüzel kişilik gibi değerlendirme yapılabilir.
Sponsorluk sözleşmesinin taraflardan birinin kendi edim borcunu ifa etmesinin kendisine isnat olunamayan bir sebepten dolayı imkansız hale gelmesi halinde kendiliğinden sona erecektir. İmkansızlığın ortaya çıkmasında taraflara yüklenecek bir kusurun olmaması sebebiyle herhangi bir tazminat borcu da söz konusu olmayacaktır. Getirilen kanuni veya idari yeni düzenlemelerle bazı firmaların sponsor olamayacaklarına karar verilmesi durumlarında sözleşme kendiliğinden sona erer. Örneğin alkollü içecek firmalarının sponsor olamayacaklarına dair getirilen yeni yasal düzenleme ile Efes Pilsen Spor Kulübü unvanını değiştirmek zorunda kaldı. Ayrıca kendi kulübü dışında sponsor olduğu birçok sponsorluk sözleşmeleri de uygulanamaz hale gelmiştir.
2- Sözleşmesinin Hukuki İşlemle Sona Ermesi
Diğer bütün sözleşmelerde olduğu gibi spor sponsorluğu sözleşmesinde de taraflar her zaman aralarında anlaşarak sözleşmeyi sona erdirebilirler. Bu durumda sözleşmenin hükümleri geçmişe etkili olmayacaktır, ileriye etkili olarak ortadan kalkacaktır.
Taraflar arasında var olan spor sponsorluğu sözleşmesi taraflardan her hangi birinin fesih ihbar etmesi ile de sona erer. Bu fesih ihbar için sözleşmede bir süre konulmuş ise bu süreye uyularak fesih edilebileceği gibi, sözleşmede bu şekilde bir süre öngörülmemişte olabilir. Sözleşmenin fesih edilmesi durumunda sözleşmeden kaynaklanan haklar ve yükümlülükler devam eder. Taraflar arasındaki bu hak ve yükümlükleri, sözleşmenin haklı fesih veya haksız fesih edilmesi dikkate alınarak yargılama neticesinde ihtilaf çözülecektir.
İfa imkansızlığının ortaya çıkması durumunda, sözleşmenin uygulandığı süre, kalan süre ve tarafların edimleri arasındaki orantı dikkate alınarak uygun görülecek bir tazminat miktarı ile sözleşme sona erebilir. İfa imkansızlığı sözleşmenin tarafları arasında meydana gelebileceği gibi, farklı sebepler ve kişilerden de kaynaklanabilir.
Taraflar arasında sözleşme yapılırken ön görülemeyen durumların sonradan ortaya çıkması durumunda, eğer bu ön görülemeyen durumlar doğrultusunda sözleşme güncellenemiyorsa, taraflar ortak irade belirtip anlaşamazlarsa sözleşmenin haklı sebeple feshi gündeme gelebilir. 08/12/2011
Kaynaklar;
Metin Argan, Spor Sponsorluğu Yönetimi, Detay Yayıncılık, Ankara, 2004
Gülçin Elçin Grassınger, Sponsorluk Sözleşmeleri, Seçkin Yay. Ankara, 2003